Verscherpt toezicht maakt corporaties vleugellam

Na de financiële problemen bij Vestia barstte er een storm van kritiek los op de sector. Media en politiek spraken over ‘het zoveelste incident’ en er ontstond een roep om verscherpt toezicht op woningcorporaties. Vestigingsdirecteur Karin Schrederhof van Woonbron in Delft nuanceert de kritiek. “Een goede interne controle en transparantie zijn effectiever dan het aanstellen van nog meer toezichthouders.”

Hoewel ze de situatie bij Vestia niet tot in detail kent, gaat Schrederhof ervan uit dat er met de beste intenties gehandeld is. Ze vindt het jammer dat in de media verschillende incidenten aan elkaar gekoppeld worden die een andere waarde hebben. “De situatie bij Vestia is niet te vergelijken met malafide praktijken. Om de maatschappelijke taak te kunnen waarmaken werkt onze sector vaker met rentederivaten. Hiermee kan voordelig geld geleend worden en worden risico’s van grote renteschommelingen afgedekt. Vestia lijkt hier bewust voor gekozen te hebben.”

Anders organiseren

Ook Woonbron kwam in het verleden negatief in de publiciteit. De kosten voor de renovatie van stoomschip De Rotterdam liepen dusdanig uit de hand dat de politiek zich ermee ging bemoeien en de volledige Raad van Commissarissen opstapte. Schrederhof: “Het project bleek complexer dan vooraf was ingeschat. Verscherpt toezicht had daar waarschijnlijk niets aan kunnen veranderen. We hebben nu al zoveel lagen: het Centraal Fonds, het Waarborgfonds Sociale Woningbouw, de Raad van Commissarissen en de accountants. Met die structuur moet je het toezicht goed kunnen organiseren. Als er nog meer organen aan worden toegevoegd, leidt dat alleen tot bureaucratie. Wel zijn er misschien mogelijkheden om het toezicht anders te organiseren. Corporaties zijn er primair om mensen aan woningen te helpen en een prettige woonomgeving te creëren. We moeten ons verantwoorden voor onze maatschappelijke en financiële prestatie, maar dat kan en mag geen dagtaak zijn.”

Openheid

Schrederhof pleit voor een goede interne controle en transparantie. “Bij Woonbron vinden de controles op verschillende niveaus plaats: per vestiging en centraal. Van het verleden hebben we vooral geleerd om bij grote projecten meer beslismomenten in te lassen. Verder stimuleren we een open houding in de organisatie, waarbij we elkaar op dingen durven aan te spreken. Vaak hoor je mensen na een incident zeggen dat ze al zo’n vermoeden hadden dat er iets niet klopte. Door transparantie kun je fouten voorkomen. Maar als iemand echt wil frauderen, is daar natuurlijk geen kruid tegen gewassen. Zelfs niet met extern toezicht .”

Negatief imago

De storm van kritiek van politiek en media wordt volgens Schrederhof niet alleen veroorzaakt door de incidenten. “De sector kampt met een negatief imago. Mensen snappen niet hoe ons werk in elkaar zit en welke veranderde rol de overheid van corporaties vraagt. Als je het niet meer aan je moeder kunt uitleggen, is het lastig draagvlak creëren.” Ze stelt voor om de boodschap te versimpelen en actief de politiek en media te benaderen. “We moeten veel meer laten zien wat we doen met aansprekende voorbeelden. Ons verweren heeft geen zin. Laten we er een positieve boodschap tegenover stellen en koesteren wat we hebben.”