Besturen met bite

Van de Wiel stoort zich aan de misstanden bij corporaties als Vestia en recent Vitaal Wonen. “Ik wil niet solidair zijn met collega’s die de codes binnen onze sector aan hun laars lappen. Maar ik krijg wel de acceptgiro binnen om mee te betalen en zo de problemen te ondervangen. Daarnaast hebben we last van het negatieve imago van de sector. We staan niet goed op de kaart in Den Haag en Europa. Er zijn net iets te veel incidenten, waardoor we onze geloofwaardigheid zijn kwijtgeraakt.” Van de Wiel besloot samen met enkele andere corporatiedirecteuren een statement te maken. Samen stelden ze de motie ‘Besturen met bite’ op, die eind mei op het congres van Aedes, waar dit onderwerp op de agenda stond, met 90% van de stemmen werd aangenomen. “Wij vinden dat er nog veel te verbeteren valt in de sector. Wij zijn bereid om hieraan een bijdrage te leveren”, aldus Van de Wiel.

In de motie staat letterlijk: “We moeten van elkaar weten hoe we te werk gaan en als dat te riskant blijkt, moet ingrijpen mogelijk zijn. In dat licht mogen we toch van elkaar verwachten dat de sectorcodes worden nageleefd. (…) Ook is gebleken dat bij de corporaties waar zich ernstige incidenten hebben voorgedaan de sectorcodes regelmatig niet of nauwelijks zijn nageleefd.” Voor woningcorporaties gelden drie sectorcodes: de governancecode, de beloningscode en de Aedescode. Deze hebben betrekking op zaken als een transparante inrichting van de organisatie, regels voor invulling van het bestuur, toezicht, externe verantwoording en financiële beheersing. Van de Wiel en haar kompanen vinden dat de leden van Aedes met elkaar de sectorcodes moeten onderschrijven en naleven. Alleen dan kan aanspraak gemaakt worden op onderlinge solidariteit. Voor het niet naleven van de sectorcodes moeten sancties worden opgelegd.

Erik-Jan van Kempen, hoofd Belangenbehartiging Publieke Zaak bij Aedes, was vanaf het begin betrokken bij het overleg van de groep corporatiedirecteuren. “Het was krachtig dat zij zelf met een voorstel kwamen voor een verantwoorde bestuurlijke organisatie. Gelijktijdig werkten we binnen Aedes aan het rapport ‘Toezicht met bite’ dat ook op het congres in mei werd vastgesteld. Net als de corporatiedirecteuren wilden we het heft in eigen hand nemen en vooruitlopend op wettelijke maatregelen zelf stappen ondernemen. Beide plannen grijpen in elkaar.” Aedes onderschrijft de motie ‘Besturen met bite’, en buigt zich nu over vervolgstappen. “Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW-red.) is bij uitstek geschikt om binnen de sector discipline af te dwingen. Als corporaties niet verantwoord georganiseerd zijn, mag er niet door toegang tot geborgde financieringen een beroep worden gedaan op de solidariteit binnen de sector.”

Volgens Van Kempen en Van de Wiel wordt het besturen van een woningcorporatie een ander vak dan voorheen. “Het vraagt om lef en leiderschap. Dit is nog maar het begin.” Ze zien de motie als een eerste stap maar verwachten nog ongeveer twee jaar nodig te hebben om alle veranderingen in te bedden binnen de sector.